تومور مغزی توده یا زایده ای متشکل از سلولهای غیر طبیعی در مغز است. تومور مغزی انواع مختلف دارد. برخی تومورهای مغزی غیر سرطانی هستند که به آنها تومور خوش خیم مغزی و برخی دیگر سرطانی هستند که به آنها تومور بدخیم مغزی میگوییم.
تومورهای مغزی ممکن است به صورت یک تومور اولیه از مغز شروع شوند و یا این که در اثر تهاجم تومورهای سایر نواحی بدن و سرایت آن به مغز ( متاستاز )، به صورت یک تومور ثانویه در مغز به وجود بیایند.
سرعت رشد تومور مغزی
سرعت رشد تومور مغزی متغیر است. به طور کلی سرعت رشد و محل تومور تعیین میکند تاثیر آن بر دستگاه عصبی چگونه است.
علائم و نشانه های تومور مغزی
علائمی که تومور مغزی ایجاد میکند بستگی زیادی به اندازه و محل و سرعت رشد آن دارد.
علائم عمومی که تومورهای مغزی ممکن است ایجاد کنند عبارتند از:
- شروع سردرد یا تغییر در الگوی سردردها
- سردردهایی که به تدریج بیشتر و شدیدتر میشوند
- حالت تهوع و استفراغ بدون علت
- مشکلات بینایی مانند تاری دید، دوبینی و یا کاهش دید محیطی
- کاهش تدریجی حس یا حرکت دست یا پا
- مشکل در تعادل
- مشکلات گفتاری
- گیجی در کارهای روزمره
- تغییراتی در شخصیت یا رفتار
- تشنج به خصوص در کسی که سابقه تشنج ندارد
- مشکلات شنوایی
همچنین میتوانید از پست آیا من تومور مغزی دارم دیدن فرمایید
چه عواملی منجر به ایجاد تومور مغزی میشوند؟
تومورهای مغزی اولیه از خود مغز یا بافتهای نزدیک به آن مانند پرده پوشاننده مغز ، عصبهای جمجعه ای، غده هیپوفیز و یا غده پینه آل یا صنوبری نشات میگیرند. تومورهای اولیه مغز زمانی شروع میشوند که سلولهای سالم و طبیعی دچار جهش هایی در دی ان ای (DNA) میشوند. این جهش ها به سلول امکان میدهد با سرعت بیشتری رشد کند و تقسیم شود و عمر طولانی تری نسبت به سلولهای سالم داشته باشد. در نتیجه یک توده از سلولهای غیر طبیعی شکل میگیرد که به آن تومور مغزی میگوییم.
در افراد بزرگسال تومور مغزی اولیه بسیار کمتر از تومور مغزی ثانویه (که ناشی از رشد تومور در جای دیگری از بدن و سرایت آن به مغز است) شیوع دارد.
انواع تومور مغزی
- گلیوم یا گلیوما: این تومورها در مغز یا طناب نخاعی ایجاد میشوند و شامل چند درجه بندی میباشند
- مننژیوم: این تومورها از پرده ای که مغز و طناب نخاعی را پوشانده است و به آن مننژ میگوییم شروع میشود. بیشتر مننژیومها غیر سرطانی هستند.
- نوروم آکوستیک: این تومورهای خوش خهیم در عصبهایی ایجاد میشوند که تعادل و شنوایی را کنترل میکنند و از گوش داخلی نشات میگیرند و به مغز میرسند.
- آدنوم هیپوفیز: این تومورها اکثرا خوش خیم هستند و در غده هیپوفیز در قاعده جمجمه شکل میگیرند. این دسته از تومورهای مغزی بر هورمونهای هیپوفیز تاثیر میگذارند در نتیجه کل بدن را میتوانند تحت تاثیر قرار دهند.
- مدولوبلاستوم: شایعترین تومور مغزی کودکان است که در بخش پشتی و پایینی مغز شروع میشود و معمولا به مایع نخاعی گسترش می یابد. این تومورها در بزرگسالان کمتر شایع هستند.
- تومورهای سلولهای جنسی: این تومورها ممکن است در کودکی در جایی که بیضه ها یا تخمدانها شکل میگیرند ایجاد شوند اما گاهی اوقات این تومورها بر بخشهای دیگر بدن مانند مغز تاثیر میگذارند.
- کرانیوفارنژیوم: این تومورها نادر و غیر سرطانی هستند و در نزدیکی غده هیپوفیز در مغز ایجاد میشوند. غده هیپوفیز هورمونهایی ترشح میکند که عملکردهای زیادی از بدن را کنترل مینماید. از آنجایی که کرانیوفارنژیوم به تدریج رشد میکند میتواند بر غده هیپوفیز و ساختارهای دیگر اطراف مغز تاثیر بگذارد.
متاستاز مغزی
تومور مغزی ثانویه یا متاستاز مغزی به تومورهایی میگوییم که حاصل ایجاد سرطان در جای دیگری از بدن است و سپس به مغز رسیده است. تومور های ثانویه مغزی در اکثریت موارد در کسانی که سابقه سرطان دارند بروز میکند اما در موارد نادر ممکن است تومور مغزی متاستازی به عنوان اولین نشانه ایجاد سرطان در جای دیگری از بدن بروز نماید.
در افراد بزرگسال تومور مغزی ثانویه بسیار شایعتر از تومور مغزی اولیه است.
هر گونه سرطان در بدن میتواند به مغز برسد اما شایعترین سرطانهایی که به مغز سرایت میکنند عبارتند از:
- سرطان پستان (سرطان سینه)
- سرطان روده بزرگ
- سرطان کلیه
- سرطان ریه
- سرطان پوست (ملانوم)
چه عواملی احتمال ابتلا به تومور مغزی را افزایش میدهد؟
در بیشتر کسانی که تومور مغزی اولیه دارند، علت این اتفاق مشخص نیست. اما به طور کلی برخی عوامل احتمال ایجاد تومور مغزی را افزایش میدهند که عبارتند از:
قرار گیری در معرض تشعشع: کسانی که در معرض نوعی تشعشع به نام تشعشع یونیزه کننده قرار میگیرند، بیشتر در خطر تومور مغزی قرار دارند. از جمله تشعشع های یونیزه کننده عبارتند از پرتو درمانی که برای درمان سرطان صورت میگیرد و تشعشع ناشی از بمب هسته ای.
سابقه خانوادگی تومور مغزی: درصد کمی از تومورهای مغزی در کسانی دیده میشود که سابقه تومور مغزی یا سندرمهای ژنتیکی که خطر تومور مغزی را افزایش میدهند، در خویشاوندان آنها دیده میشود.